- powierzchnia gminy - 74 km2- ludność - 8 902 osób (stan na dzień 31.12.2020)- Gmina Budzów – wsie: Jachówka, Baczyn, Bieńkówka, Budzów, Palcza, Zachełmna
Miejscowości wchodzące w skład obecnej gminy Budzów zostały założone w XIV lub na pocz. XV w. Aż do upadku I Rzeczypospolitej pozostawały w granicach województwa krakowskiego. Po I rozbiorze Polski obszar ten znalazł się w obrębie Cesarstwa Austriackiego i do zakończenia I wojny światowej należał do Królestwa Galicji i Lodomerii. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w okresie dwudziestolecia międzywojennego obszar obecnej gminy Budzów wchodził ponownie w skład województwa krakowskiego, będąc częścią powiatu z siedzibą w Wadowicach. Podczas okupacji hitlerowskiej 1939-1945 tereny te zostały włączone do Generalnego Gubernatorstwa i należały do powiatu krakowskiego w dystrykcie krakowskim. Po II wojnie światowej miejscowości obecnej gminy powróciły do województwa krakowskiego, ponownie wchodząc w skład powiatu wadowickiego, a w okresie 1956-1975 – suskiego. Po reformie administracyjnej i likwidacji powiatów w 1975 r. omawiany obszar znalazł się w granicach województwa bielskiego. Od reformy samorządowej w 1990 r. gmina Budzów funkcjonuje w nie zmienionym kształcie. Od 1999 r. gmina ponownie wchodzi w skład powiatu suskiego w województwie małopolskim.
DOROBEK GMINY W OKRESIE 30-LECIA 1990-2020
Jedne z najtrudniejszych dni w swojej historii gmina Budzów przeżyła pod koniec lipca 2001 r. Katastrofalna powódź zniszczyła wówczas, oprócz wielu prywatnych domostw, również budynki użyteczności publicznej, a także wszystkie mosty i większość dróg. Odbudowa zniszczonej infrastruktury, dzięki działaniom samorządu i pomocy płynącej z wielu źródeł, zakończyła się sukcesem i dzisiaj gmina ma zupełnie nowe oblicze.
Budzów jest gminą o dużym potencjale rozwojowym, w jej skład wchodzi sześć wsi: Baczyn, Bieńkówka, Budzów, Jachówka, Palcza i Zachełmna.
INWESTYCJE KOMUNALNE
Sieć drogowa
Podstawowy układ komunikacyjny w gminie stanowią:
Przy drogach powiatowych w ostatnich latach wybudowano z udziałem środków gminy 12 km chodników. Przy udziale środków gminnych, wykonane zostały remonty nawierzchni:
oraz mosty i przepusty na drogach powiatowych w miejscowości Bieńkówka, Jachówka, Baczyn
3. Drogi gminne to drogi prowadzące do przysiółków, określone w uchwale podjętej przez Radę Gminy w 2003 roku. a pozostałe drogi to drogi wewnętrzne, wspólnotowe lub nieposiadające oznaczonego stanu prawnego. Do wszystkich przysiółków i osiedli prowadzą obecnie drogi asfaltowe. Wykonane zostały także dwie drogi łączące sąsiednie gminy: drogę w Bieńkówce łączącą się z drogą z Harbutowic oraz drogę w Jachówce łączącą się z drogą z Makowa Podhalańskiego. Tworzą one ważne, alternatywne połączenie komunikacyjne dla gminy. Najdobitniej taka ich funkcja sprawdziła się podczas powodzi w 2001 r., gdy zostały zniszczone główne szlaki komunikacyjne i cały transport z pomocą dla mieszkańców gminy odbywał się tymi górskimi drogami.
Gmina ma w planie budowę ważnego ciągu komunikacyjnego, łączącego Maków Podhalański z Budzowem.
W gminie Budzów są 32 obiekty mostowe, które zostały odbudowane po powodzi w 2001 roku.
Gospodarka komunalna
W ciągu ostatnich 30 lat zamontowano 830 punktów świetlnych we wszystkich sołectwach gminy, wybudowano 55 zatok autobusowych, w tym 22 wiat autobusowych szklanych oraz 18 wiat drewnianych. Wybudowano 7 studni głębinowych zaopatrujące w wodę budynki użyteczności publicznej: w Zachełmnej, Bieńkówce , Budzowie, Palczy, Baczynie Od roku 2003 prowadzi się systematyczną selektywną gospodarkę odpadami. Dla poprawy czystości powietrza zainstalowano ogrzewania olejowe: w Szkole Podstawowej nr 1 i 2 w Budzowie, Przedszkolu Samorządowym w Budzowie, Ośrodku Zdrowia w Budzowie, Szkole Podstawowej w Jachówce, Szkole Podstawowej w Baczynie, Szkole Podstawowej w Palczy, Szkole Podstawowej w Bieńkówce, Domu Wiejskim w Bieńkówce, Gminnym Ośrodku Kultury w Jachówce, budynek rekreacyjno–turystyczny w Palczy. Wymiana instalacji efektywnie wpływa na stopień zanieczyszczenia powietrza w całej okolicy.
W 2020 roku zrealizowano następujące zadania dot. gospodarki wodno-ściekowej:
– budowa oczyszczalni ścieków w Budzowie wraz z infrastruktura techniczną,
– budowę sieci kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w miejscowości Budzów etap 1 o łącznej długości 19.251,02 mb.
Oświata
Prowadzenie zadań oświatowych samorząd gminy przejął w 1994 roku. Obecnie na terenie gminy działa 7 szkół podstawowych, 2 Przedszkola Samorządowe . Do najważniejszych zadań inwestycyjnych zrealizowanych w ostatnim 20-leciu zaliczyć można:
Ochrona zdrowia
Ośrodki zdrowia zostały przejęte przez gminę w 1995 r., wcześniej należały do ZOZ Sucha Beskidzka.
Na terenie Gminy Budzów działają dwa Zakłady Opieki Zdrowotnej: Niepubliczny Ośrodek Zdrowia w Budzowie i Publiczny Ośrodek Zdrowia w Bieńkówce, które sprawują opiekę nad ludnością w zakresie opieki zdrowotnej. W Ośrodku Zdrowia w Bieńkówce działają poradnie ogólna, stomatologiczna. Ośrodek obejmuje swą opieką pacjentów z sołectwa Jachówka i Bieńkówka oraz innych zgłoszonych zgodnie ze złożonymi deklaracjami. W Ośrodku Zdrowia w Budzowie działają poradnie: ogólna, dziecięca, dla Kobiet, poradnia stomatologiczna Ośrodek Zdrowia w Budzowie sprawuje opiekę zdrowotną nad osobami zgodnie ze złożonymi deklaracjami przez mieszkańców sołectwa Budzów, Baczyn, Palcza, Zachełmna.
W ostatnich latach zrealizowano następujące inwestycje i zadania związane ze służbą zdrowia:
INFRASTRUKTURA SPORTOWO- TURYSTYCZNA
Doceniając rolę sportu w indywidualnej i zespołowej pracy w procesie wychowania dzieci i młodzieży, jako czynnika przeciwdziałającego zjawiskom patologii społecznej, gmina wspierała i wspiera finansowo kluby sportowe i instytucje kultury. Kluby sportowe otrzymują dotacje w ramach otwartych konkursów ofert, ogłaszanych przez gminę na realizację zadań w zakresie kultury fizycznej i sportu. W gminie działają 2 kluby sportowe: LKS Strzelec Budzów i LKS Bieńkówka, oba zarejestrowane w MZPN w podokręgu wadowickim.
W zakresie infrastruktury sportowej i turystycznej w okresie ostatniego 30-lecia zrealizowano następujące inwestycje:
INNE
W ciągu 30 lat gmina nabyła: 4,9173 ha gruntów z przeznaczeniem pod budowę szkoły, wodociągu i oczyszczalni, budynki i grunty ośrodków zdrowia w Budzowie i w Bieńkówce, grunty pod boisko sportowe w Budzowie, w Bieńkówce i pod boisko „Orlik 2012” w Baczynie, część budynku po byłym SKR w Budzowie (nieodpłatnie), parkingi przy kościołach w Jachówce i w Budzowie, grunty pod zatoki autobusowe w Baczynie, Bieńkówce i Budzowie oraz 1,1999 ha z przeznaczeniem pod budowę oczyszczalni ścieków w miejscowości Budzów.
Na terenie gminy działa 6 jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej, każda jednostka ma swoją siedzibę w budynku remizy lub w jego części. W ostatnich latach remizy te zostały wyremontowane i zmodernizowane. Jednostki OSP posiadają 11 samochodów pożarniczych, które zakupione zostały w latach 1991-2020. Wszystkie jednostki OSP zaopatrzone są w profesjonalny sprzęt gaśniczy ( motopompy, piły motorowe, agregaty prądotwórcze, węże, radiostacje. Na utrzymanie, szkolenia pożarnicze, wyposażenie i sprawne działanie jednostek straży zabezpiecza się w budżecie gminy co roku określone środki finansowe.
Ponadto zostały wybudowane zostały następujące gminne inwestycje służące dla mieszkańców gminy Budzów m.in.:
INWESTYCJE ZEWNĘTRZNE
Wizerunek gminy, ład przestrzenny, poprawiły się dzięki dobrej współpracy z administratorami, zarządcami i realizatorami licznych inwestycji zewnętrznych, takich jak:
Ponadto:
PLANY ROZWOJU GMINY
Główne kierunki rozwoju gminy wraz z zagadnieniami ochrony środowiska i kwestiami związanymi z rozwiązywaniem problemów społecznych w gminie zostały ujęte w dokumentach o znaczeniu strategicznym, tj. w:
NAJWAŻNIEJSZE OSIĄGNIĘCIA I SUKCESY GMINY W OSTATNIM 30-LECIU
Edukacyjne
W trosce o wysoką jakość oświaty w gminie wyremontowano i zmodernizowano wszystkie szkoły i przedszkola oraz wyposażono w nowoczesną bazę dydaktyczną, co skutkuje m.in. dobrymi wynikami nauczania. Do największych osiągnięć edukacyjnych zaliczyć można zajmowanie przez uczniów wysokich miejsc w konkursach przedmiotowych organizowanych przez Małopolskie Kuratorium Oświaty:
Oprócz osiągnięć w konkursach organizowanych przez Kuratorium Oświaty szkoły poszczycić się mogą osiągnięciami w innych konkursach:
Szkoła prowadzi również EKSPERYMENT PEDAGOGICZNY „Kompetencje matematyczne drogą do sukcesu – wsparcie nauczania matematyki w szkole podstawowej oraz uzyskała liczne certyfikaty min.: Szkoła Promująca Bezpieczeństwo” „Szkoła Promująca Zdrowie”, „Szkoła Odkrywców Talentów” , „Szkoła dobrego Wychowania” , „Matematyka innego wymiaru” , „Przedszkole Talentów” i wiele innych.
W latach działalności Gimnazjum w Budzowie uczniowie zajmowali wysokie miejsca w konkursach organizowanych przez Małopolskie Kuratorium Oświaty, zdobywali wyróżnienia w finałach Ogólnopolskiego Konkursu Wiedzy o Teatrze, zajęli III miejsce w konkursie „Sabałowe Bajania” , III miejsce w Ogólnopolskim Przeglądzie Grup Kolędniczych „Pastuszkowe Kolędowanie”.
Również przedszkola samorządowe biorą udział w konkursach i mają wysokie osiągnięcia m.in. takie jak: I miejsce w etapie wojewódzkim ogólnopolskiego konkursu plastycznego „ Bezpiecznie na wsi mamy – upadkom zapobiegamy”, wyróżnienie w ogólnopolskim konkursie plastyczno – technicznym „ Pamiątka z podróży po Europie”, I miejsce ogólnopolskim konkursie plastycznym „ Na wiosennej łące”, II miejsce w ogólnopolskim konkursie plastycznym „ Bezpiecznie na wsi: maszyna pracuje a dziecko obserwuje, II i III miejsce w konkursie ogólnopolskim plastycznym „ Jesienny kolaż” , Laureat i wyróżnienie w ogólnopolskim konkursie plastycznym „ Ubierzmy choinkę dla Jana Pawła II” , Laureat w ogólnopolskim konkursie plastycznym „ Kartka wielkanocna do Papieża Franciszka” . Przedszkola również posiadają wiele certyfikatów min.: Certyfikat UNICEF Społecznie odpowiedzialna placówka , Piękna nasza Polsk cała , wzorowa placówka małego misia, certyfikaty za udział w programie „ Czyste powietrze wokół nas”, Przyjaciel (nie) potrzebnej książki i wiele innych.
Gmina sukcesywnie pozyskuje środki na realizację projektów unijnych w szkołach:
Pozyskano środki z „Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa” na doposażenie wszystkich bibliotek szkolnych,
– uzyskano środki na realizację projektu „Już pływam” „Uczeń na wsi” ,
– pozyskano środki na realizację programu „Odkrywam Małopolskę”,
– pozyskano środki na utworzenie w każdej szkole gabinetu pielęgniarki,
– wyposażono szkoły w pracownie przedmiotowe , tablice interaktywne,
– pozyskano środki na zakup 74 laptopów z grantu „Zdalna szkoła” i „ Zdalna szkoła +”
-uzyskano środki z programu „Posiłek w szkole i w domu” i wyremontowano dwie stołówki szkolne.
Sportowe
W LKS „STRZELEC” w Budzowie działają drużyny: Skrzaty, Żaki, Orliki, Młodzicy, Juniorzy młodsi, Seniorzy osiągając corocznie wiele sukcesów i wyróżnień.
W LKS Bieńkówka działają drużyny : Trampkarze, Juniorzy, Seniorzy.
Kulturalne
Nagrody, wyróżnienia
STOWARZYSZENIE GMIN BABIOGÓRSKICH
ul. Mickiewicza 19
34-200 Sucha Beskidzka
telefon: 665-053-572
email: info@sgb.org.pl
STOWARZYSZENIE GMIN BABIOGORSKICH
ul. Mickiewicza 19, 34-200 Sucha Beskidzka, tel. 665-053-572
Postaram się na nią jak najszybciej odpowiedzieć