Bystra-Sidzina – Stowarzyszenie Gmin Babiogórskich

Stowarzyszenie Gmin Babiogórskich

Gmina Bystra-Sidzina

- powierzchnia gminy - 81 km2
- ludność - 6 895 osób (stan na dzień 31.12.2020)
- Gmina Bystra-Sidzina – wsie: Bystra, Sidzina

Najstarsze pewne historyczne wzmianki o miejscowościach wchodzących w skład obecnej gminy Bystra-Sidzina pochodzą z XVI w. Data powstania Bystrej nie jest dokładnie znana, a Sidzina (zwana początkowo Miłoszową) została lokowana w 1563 r. Aż do upadku I Rzeczypospolitej obie wsie pozostawały w granicach województwa krakowskiego. Po I rozbiorze Polski obszar ten znalazł się w obrębie Cesarstwa Austriackiego i do zakończenia I wojny światowej należał do Królestwa Galicji i Lodomerii. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w okresie dwudziestolecia międzywojennego obszar obecnej gminy Bystra-Sidzina wchodził ponownie w skład odrodzonego województwa krakowskiego, będąc częścią powiatu z siedzibą w Myślenicach. Podczas okupacji hitlerowskiej 1939-1945 tereny te zostały włączone do Generalnego Gubernatorstwa i należały do powiatu nowotarskiego w dystrykcie krakowskim. Po II wojnie światowej miejscowości obecnej gminy powróciły do województwa krakowskiego, ponownie wchodząc w skład powiatu myślenickiego. Warto zaznaczyć, że w l. 1934-1954 Bystra była siedzibą zbiorowej gminy, w skład której wchodziły także Kojszówka, Osielec, Sidzina, Toporzysko i Wieprzec. W okresie 1956-1975 omawiany teren wchodził w skład powiatu suskiego. Po reformie administracyjnej i likwidacji powiatów w 1975 r. Bystra i Sidzina znalazły się w granicach województwa nowosądeckiego. W 1990 r., gdy przeprowadzona została reforma samorządowa, Bystra i Sidzina wchodziły w skład gminy Jordanów, która wkrótce uległa podziałowi, w wyniku którego od 1992 r. funkcjonuje samorządowa gmina Bystra-Sidzina, od 1999 r. wchodząca ponownie w skład powiatu suskiego w województwie małopolskim.

Początkowo wieś Bystra (obecnie Bystra Podhalańska) i Sidzina wchodziły w skład Gminy Jordanów. Przemiany społeczno- gospodarcze na początku lat 90-tych XX w. przyczyniły się do powstania idei wśród radnych odnośnie usamodzielnienia się obydwu wsi w ramach wspólnej, nowej gminy. Z dniem 1 kwietnia 1992 roku zaczęła funkcjonować Gmina Bystra-Sidzina, której siedzibą został budynek OSP w Bystrej Podhalańskiej. Odtąd, gmina intensywnie się rozwijała. Ideą było stworzenie miejsca, gdzie się dobrze żyje, pracuje i odpoczywa.

Pierwszym wójtem został Zbigniew Podsadecki, który pełnił tę funkcję do 1999 r. W kolejnych latach 1999-2002 urząd Wójta sprawował Andrzej Basiura. Jego następcą na kolejne 12 lat został Aureliusz Kania. Od 2014 roku Wójtem Gminy Bystra-Sidzina jest Stanisław Tempka.

Pierwszym Przewodniczącym Rady Gminy był Jan Stokłosa. W kadencji 1998-2002 Radzie przewodniczyła pani Franciszka Rapacz. Od 2002 r. do 2011 r. funkcję tę pełnił Jan Motor, a od 2011 do 2014 r. Krzysztof Drobny. Od 2014 r. do 2018 r. Przewodniczącym Rady ponownie był Jan Motor. Od 2018 roku Radzie przewodniczyła pani Dorota Kowalik. Następnie, w 2020 r. funkcję tę przejął pan Krzysztof Drobny.

Od początku istnienia Gminy Bystra-Sidzina priorytetowymi zadaniami były inwestycje drogowe, komunalne oraz służące poprawie życia społeczno-kulturowego. Przez lata funkcjonowania gminy udało się osiągnąć wszystkie najważniejsze wyznaczone wówczas cele. Rozwój gospodarczy, społeczny i techniczny stawia przed gminą coraz to nowe, ambitne zadania, które mają służyć dalszej poprawie jakości codziennego życia mieszkańców.

W okresie funkcjonowania gminy znacznie poprawiła się infrastruktura drogowa m.in. poprzez remonty dróg gminnych, budowę ronda oraz współfinansowanie remontów dróg powiatowych i budowy chodników. W zakresie gospodarki wodno-ściekowej ważnymi inwestycjami była budowa wodociągów: „Centrum Sidzina” (lata 1997-2000), „Centrum Bystra” (lata 2000-2005) oraz „Mostów Bystra” (lata 1996-2000).

Do 2020 r/ z budżetu gminy dofinansowano budowę około 100 przydomowych oczyszczalni ścieków, a do końca 2022 roku powstaną kolejne 122 oczyszczalnie przydomowe, całkowicie sfinansowane ze środków pozyskanych przez gminę.

Od 1994 roku Gmina Bystra-Sidzina przejęła prowadzenie zadań oświatowych. Obecnie na terenie Gminy Bystra-Sidzina, nieustannie poprawiając zaplecze lokalowe szkół i przedszkoli. Ważniejszymi zadaniami z tego zakresu była dobudowa do istniejącej Szkoły Podstawowej w Bystrej Podhalańskiej sali gimnastycznej z zapleczem oraz sal lekcyjnych i utworzenie stołówki szkolnej, natomiast w Sidzinie: rozbudowa budynku Szkoły Podstawowej i utworzenie dodatkowych sal lekcyjnych oraz powstanie pełnometrażowej hali sportowej, a także zakup wyposażenia do nowego obiektu. W ostatnich latach budynki szkól na terenie gminy przeszły gruntowną modernizację. Wykonano szereg prac ograniczających zużycie energii, w tym docieplenie ścian i stropów, wymianę nieszczelnej stolarki, montaż paneli fotowoltaicznych i nowych pieców.

Od roku szkolnego 2002/2003 utworzono Lokalny Program Wspierania Uzdolnionych Dzieci i Młodzieży z terenu Gminy Bystra-Sidzina, który daje możliwość ubiegania się o stypendium wójta. Ponadto gmina stara się pozyskiwać środki na realizację programów dla dzieci i młodzieży. Na swoim koncie ma uczestnictwo m. in. w projektach: „Już pływam”, „Uczeń na wsi”, „Jeżdżę z głową”, „Nauka mnie szuka”, „Chcę się uczyć”, „Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu” „Małopolskie Talenty” oraz udział szkół w programach: Leonardo oraz projektach partnerskich Comenius, finansowanych przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji.

W 1995 roku Ośrodki Zdrowia, podlegające ZOZ w Rabce, przejęła gmina. W tym okresie wykonano generalne remonty budynków, w których one funkcjonowały, a w 2010 roku oddano do użytku nowo wybudowaną Przychodnię Zdrowia w Bystrej Podhalańskiej.

Na przestrzeni lat funkcjonowania gminy istotnymi inwestycjami jest również rozbudowa cmentarza komunalnego w Bystrej Podhalańskiej, wykonanie parkingu i alei na jego terenie oraz remont ogrodzenia, rozbudowa sieci nagłośnienia, a także w 2019 r. wykonanie i wyposażenie domu pogrzebowego.

Gmina dba także o rozbudowę i modernizację oświetlenia ulicznego na swoim obszarze. Inwestowała również środki w remonty i modernizację remizy OSP w Sidzinie oraz rozbudowę remizy OSP w Bystrej Podhalańskiej, w wyniku której uzyskano pomieszczenia dla Urzędu Gminy, orkiestry OSP oraz nowe garaże dla samochodów bojowych. Nadmienić tutaj należy, że zakup samochodów bojowych dla OSP w Bystrej Podhalańskiej i Sidzinie realizowany był przy współfinansowaniu ze strony gminy.

W 1993 roku utworzony został Gminny Ośrodek Kultury, przekształcony w następnych latach na Gminny Ośrodek Kultury Promocji Turystyki i Sportu. Wprowadził on m.in. organizowanie cyklicznych imprez lokalnych takich jak: Święto Drzewa, dożynki, Sidzińskie Lato czy Biesiada Bystrzańska oraz konkursów mających na celu podtrzymanie tradycji lokalnych, m.in. konkurs palm wielkanocnych i konkurs na dekorację bożonarodzeniową.

Zapraszamy do kontaktu: Gminny Ośrodek Kultury, Promocji, Turystyki i Sportu Bystra-Sidzina w Sidzinie. www.gminnyosrodekkulturybystrasidzina.pl; e-mail: goksidzina@op.pl; tel./fax: 182699001; tel. kom. 500 139 508

Przez Gminę Bystra-Sidzina przebiegają liczne szlaki turystyczne łącznie z Głównym Szlakiem Beskidzkim, na których spotkać można rzesze turystów podziwiających piękno okolicy. Coraz częściej pojawiają się tu też rowerzyści.

Tereny gminy stanowią ciekawe miejsce do uprawiania turystyki rowerowej. Amatorzy dwóch kółek lubiący typowo górskie trasy mają w czym wybierać. Dużą popularnością cieszy się trasa z Sidziny Wielkiej Polany na Halę Krupową. Bardziej wprawieni rowerzyści zdobywają też najwyższy szczyt gminy – Policę (1369 m) pokonując fragment Głównego Szlaku Beskidzkiego w kierunku Krowiarek lub Jordanowa.

Dzięki inicjatywie Gminnego Ośrodka Kultury Promocji Turystyki i Sportu Bystra – Sidzina w Sidzinie odnowiono i oznakowano niedawno ścieżkę rowerową: BYSTRA PODHALAŃSKA URZĄD GMINY – SIDZINA JAROMINY – MŁODA GÓRA – MIKÓW GROŃ – SIDZINKA MAŁA – TOPORZYSKO – BYSTRA PODHALAŃSKA URZĄD GMINY.

Ścieżka w formie pętli prowadzi przez urokliwe miejsca z pięknymi widokami na Tatry, Babią Górę i Beskidy. 33 kilometrowa trasa, oznakowana kolorem zielonym w pięciu miejscach przecina szosę z Sidziny do Bystrej Podhalańskiej, przez co można podzielić ją na krótsze etapy. Fragment trasy prowadzi przez sąsiednią Gminę Jordanów, a dokładnie przez Toporzysko. Mimo kilku odcinków asfaltowych jest to trasa wymagająca roweru MTB (hardtail lub full). Miłośnicy kolarstwa górskiego mogą liczyć na ciekawe odcinki podjazdów i zjazdów oraz zróżnicowane podłoże.

Pętlę można rozpocząć w dowolnym miejscu, jako początek trasy polecamy Urząd Gminy w Bystrej Podhalańskiej i kierunek SIDZINA – MUZEUM – SIDZINKA MAŁA. Po drodze warto odwiedzić Skansen w Sidzinie, który też może być początkiem wycieczki. W obydwu punktach znajduje się wygodny parking. Ścieżka jest czytelna dzięki wymalowanym na drzewach, a w terenie zabudowy również na słupach energetycznych znakom. Z uwagi na stromsze odcinki podjazdów i zjazdów oraz uniknięcie błota (chyba, że ktoś lubi) zalecamy wycieczkę w pogodne dni. Dla bezpieczeństwa warto używać kask.

Przez Bystrą Podhalańską przebiega fragment 22 km trasy prowadzącej w większości po sąsiedniej Gminie Jordanów: JORDANÓW DWORZEC PKP – WYSOKA – GÓRA LUDWIKI – TOPORZYSKO – BYSTRA PODHALAŃSKA URZĄD GMINY – JORDANÓW DWORZEC PKP, oznaczonej kolorem czerwonym.

Rowerzyści szukający łatwiejszych i krótszych tras, rodzice z dziećmi na rowerach lub też w foteliku znajdą tutaj również trasy dla siebie, jak choćby: Dolina za Kiełkiem, dolina potoku Mała Głaza, łatwiejsze fragmenty opisanej powyżej ścieżki zielonej połączone z lokalnymi drogami.

Od niedawna w Sidzinie działa wypożyczalnia rowerów „Odjazdowa” dysponująca rowerami górskimi oraz kaskami. Wypożyczający rower mogą liczyć na pomoc i sugestię w doborze tras. W ofercie wypożyczalni znajduje się też organizacja wycieczek rowerowych wraz z opieką instruktora turystyki rowerowej. Bus 9 osobowy, przyczepa/bagażnik rowerowy umożliwiają mobilną formę usługi. Turyści, czy też mieszkańcy okolic mogą skorzystać z oferty wycieczek rowerowych w inne ciekawe miejsca regionu.

Malownicze położenie Gminy Bystra-Sidzina, w górskiej dolinie, u podnóży pasma Policy, przez które przebiega sieć znakowanych szlaków turystycznych; lasy bogate w jagody i grzyby jak również specyficzny mikroklimat to atuty sprzyjające Bystrej Podhalańskiej i Sidzinie, jako miejscowościom atrakcyjnym pod względem turystycznym.

Przełęcz między Sidziną, a sąsiednią Zubrzycą Górną na Orawie stanowi część głównego europejskiego działu wód, oddzielającego zlewiska Bałtyku i Morza Czarnego. Jest to również ciekawe miejsce widokowe. Ze względu na niepowtarzalne walory widokowe miejscem wartym odwiedzenia jest Hala Krupowa – duża polana w głównym grzbiecie Pasma Policy, między Okrąglicą, a Policą, i nieco wyżej szczyt Złotej Grapy. Warto również zawędrować na Halę Malinową gdzie w 1967 r. odsłonięty został kamienny obelisk poświęcony walkom partyzanckim. Tam również znajduje się kapliczka Matki Bożej Akowskiej.

Przez Obszar gminy przebiegają atrakcyjne, znakowane szlaki turystyczne:

Szlak Papieski biegnący przez Halę Krupową,
szlak czerwony-przejście pasma Policy fragmentem Głównego Szlaku Beskidzkiego,
szlak niebieski biegnący przez Sidzinę i Cupel z Wysokiej do Kojszówki.
szlak zielony z Sidziny, przez Halę Krupową do Zawoi Centrum .
szlak czarny najkrótsze dojście do schroniska na Hali Krupowej z Sidziny Wielkiej Polany.

Doceniając znaczenie organizacji i stowarzyszeń, których celem jest pomnażanie dziedzictwa kulturowego, Gmina Bystra-Sidzina od początku swojego istnienia wspiera ich działalność oraz konkretne lokalne inicjatywy, jak np. współfinansowanie wydanego w 2006 r. przez Stowarzyszenie „Tradycja i Natura” opracowania pn. „Kapliczki, krzyże, figury przydrożne we wsiach Bystra i Sidzina”, które stanowi rodzaj katalogu wszystkich obiektów sakralnych znajdujących się na terenie gminy wraz z historią powstania każdego z nich.

Zauważalne jest także ożywienie działalności funkcjonujących w gminie organizacji:

Stowarzyszenia Gospodyń „Sidzinianki” w Sidzinie,
Koła Gospodyń Wiejskich „Bystrzanki” w Bystrej Podhalańskiej,
Stowarzyszenia „Tradycja i Natura”,
Oddziału Związku Podhalan w Sidzinie,
Oddział Związku Podhalan w Bystrej Podhalańskiej,
Klubu Sportowego „Bystra”,
Klubu Sportowego „Dąb” Sidzina.

SKANSEN – MUZEUM KULTURY LUDOWEJ W SIDZINIE

Na terenie Gminy Bystra-Sidzina od 1963 roku działa niewielki skansen położony nad potokiem Kamycko, w Sidzinie na Binkówce, w bezpośrednim sąsiedztwie Domu Wczasów Dziecięcych. Swoje powstanie muzeum zawdzięcza ks. Józefowi Świstkowi – ówczesnemu proboszczowi Sidziny (który przeznaczył należący do parafii kawałek ziemi, by można było na nim umiejscowić budynki) oraz panu Adamowi Leśniakowi – sidzinianinowi z urodzenia, nauczycielowi, który zauważył, że wraz z doprowadzeniem prądu do miejscowości ludzie masowo pozbywają się sprzętów i urządzeń, które służyły im od pokoleń. Jako miłośnik regionalizmu zaczął zbierać te zbędne przedmioty jako eksponaty i gromadzić je, dając początek izbie regionalnej umieszczonej w Domu Wczasów Dziecięcych przeobrażonej następnie w muzeum.

Podczas obchodów 400-lecia lokacji wsi Sidzina w 1963 roku został otwarty pierwszy obiekt na terenie muzeum. Była to chałupa Banasika z Małej Sidzinki. Z biegiem czasu przybywały następne budynki i dziś w skansenie znajduje się 8 obiektów przeznaczonych do zwiedzania. Są to tradycyjne wiejskie chałupy ale też zabudowania infrastruktury gospodarczej takie jak: kuźnia, górka (lamus), młyn, czy zabudowania infrastruktury religijnej – dzwonnica loretańska. Początkowo zarządzanie instytucją było powierzone suskiemu oddziałowi PTTK, następnie Skansen w Sidzinie był filią Orawskiego Parku Etnograficznego w Zubrzycy Górnej. Dzięki staraniom władz samorządowych w 2009 roku stał się samodzielną instytucją kultury Gminy Bystra-Sidzina.

Przekraczając kładkę na potoku prowadzącą od głównego wejścia skansenu, można odbyć swoistą podróż w czasie i przestrzeni. Niewidoczny dla podróżujących drogą Sidzina-Zubrzyca, ukryty za zasłoną lasu sidziński skansen może dostarczyć zwiedzającemu mnóstwa wrażeń, odbieranych wieloma zmysłami… Panująca tutaj cisza i kojący szum wody wartkiego potoku, zmęczonemu człowiekowi niesie ukojenie, podobnie jak śpiew wszechobecnych ptaków i piękno przyrody w znacznej części pozostawionej w stanie dzikim. Wystarczy dodać do tego miarowy stukot młyńskiego koła i chrobot żaren mielonych w jego takt… istny raj. Taki to widok i dźwięk wita każdego kto zdecyduje się odwiedzić skansen.

Na terenie skansenu oprócz piękna przyrody można podziwiać charakterystyczne dla regionu okolic Babiej Góry budownictwo zrębowe. Chałupy zbudowane są z drewna i pokryte gontem. We wnętrzach obiektów urządzone zostały tematyczne ekspozycje, przywracające na pamięć codzienne życie dawnych ludzi, prace, którymi się trudnili, zwyczaje, obrzędy czy opowieści.

Wchodząc przez piękne drzwi do najstarszej w skansenie Chałupy Banasika możemy poczuć klimat kurnej chaty – domu, w którym na kamiennym palenisku płonęło żywe ognisko, a unoszący się niego dym zakonserwował powierzchnie ścian i powałę na czarno. We świetnicy (białej izbie) pod ścianą zalega starodawne łóżko, nad którym powieszono liczne symbole kultu religijnego – obrazy. Od niedawna można tutaj też nieco zgłębić tajemną moc ziół, za pomocą specjalnie przygotowanej prezentacji. W kumorze (zapleczu kuchni) znajdują się sprzęty codziennego użytku, nieużywane na co dzień w gospodarstwie oraz cała gama narzędzi i przyrządów do obróbki drewna, za pomocą których średnio zdolny gazda mógł wytworzyć potrzebne rodzinie rzeczy codziennego użytku. W osobnej części chałupy stoi zabytkowa pompa strażacka, którą Ochotnicza Straż Pożarna w Sidzinie otrzymała w 1910 roku, związana z licznymi ciekawymi historiami.

Spichlerz – górka to budowla, która niegdyś służyła jako magazyn na zboże. W sidzińskim muzeum od kilkudziesięciu lat pełni rolę Izby Pamięci. To w jej wnętrzu urządzona jest ekspozycja poświęcona działaniom oddziału partyzanckiego Hełm oraz historii naszych ziem z czasów II wojny światowej.

Kuźnia – przeniesiony na teren skansenu z innej części Sidziny, niewielki obiekt wraz z pełnym wyposażeniem kowalskim, piecem, miechem i potrzebnymi narzędziami.

Chałupa Anny Kozioł została translokowana ze Spytkowic. To obiekt, w którym można zapoznać się z legendami, opowieściami, jak również udokumentowaną historią wsi, zawartą i przekazywaną za pomocą współczesnych środków komunikacji i fotografii. Osobną cześć ekspozycji stanowi wystawa prac twórców ludowych zrzeszonych w Stowarzyszeniu Tradycja i Natura Bystra-Sidzina.

Zlokalizowany na potoku Kamycko młyn gospodarczy napędzany jest za pomocą koła poruszanego silnym strumieniem wody. Niewielki młyn jest dowodem na pomysłowość dawnych ludzi, którzy ułatwiali sobie życie wykorzystując do tego siły przyrody.

Chałupa sidzińskiego wójta Maja to kolejny obiekt, w którym możemy zapoznać się z obyczajami naszych przodków. Tutaj świetnica (pomieszczenie sypialniane) odzwierciedla inny okres historyczny niż np. świetnica w Chałupie Banasika. W kuchni, zwanej piekarnią, urządzona jest ekspozycja poświęcona uprawie i obróbce lnu. Można tu zobaczyć poszczególne urządzenia, ale też wysłuchać opowieści dotyczącej uprawy i techniki obróbki lnu. Odwiedzający mogą zatem poznać historie świata całkowicie zaginionego – świata, którego już nie ma…

Chałupa Zagrodowa z Bystrej Podhalańskiej to obiekt, w którym urządzona jest przestrzeń warsztatowa i biurowa. Co jakiś czas w piecu wypiekany jest prawdziwy, wyrabiany na zakwasie domowy chleb czy placki na blasze.

Dodatkową atrakcję stanowią rzeźby plenerowe rozmieszczone na terenie skansenu, przedstawiające postacie z legend, podań i baśni. Spacerując ścieżkami można spotkać topielca, boginki, płanetnika a także czarownicę i diabła.

Skansen warto zobaczyć o każdej porze roku, gdyż we wszystkich z nich można dostrzec inny jego wymiar, unikatowe piękno i niezwykłość zjawisk przyrodniczych. Wiosną przy intensywnej zieloności traw można obserwować budzenie się do życia każdego elementu ekosystemu. Lato pozwala podziwiać skąpane słońcem kwiaty, drzewa i towarzyszącą im pokaźną ilość kolorowych motyli czy owadów. Obecność wody daje ochłodę i przyciąga też jej zwierzęcych amatorów, a cisza i spokój potrafią ukoić każde zmęczenie. Jesienna gama barw różnokolorowych liści i traw zachwyca oko każdego wędrowca – to czas, w którym przyroda na terenie skansenu przygotowuje się do zimowego odpoczynku i daje zwiedzającym to co najpiękniejsze. Jesienne słońce, jakby ostatkiem sił oblewa złotem i purpurą każdy najdrobniejszy element, dostarczając obserwatorom wielu wrażeń estetycznych. Zima to czas snu, kiedy to pod śnieżną pokrywą odpoczywają rośliny, a o życiu na terenie skansenu świadczą tylko rozliczne ślady jego stałych, dzikich mieszkańców, pozostawione na białym puchu.

Skansen w Sidzinie-Muzeum Kultury Ludowej dbając o zabezpieczenie i rozwój jednostki, sukcesywnie i skutecznie stara się o pozyskiwanie środków zewnętrznych na swoje działania. Realizacja zamierzeń możliwych dzięki uczestnictwu w projektach poprawia wizerunek obiektów i daje możliwość poszerzenia oferty edukacyjnej muzeum stojącego na straży autentyczności przekazu i wiarygodności historycznej.

Dzięki współpracy ze Stowarzyszeniem Zielona Linia w Stryszawie w 2015 roku na terenie skansenu powstały edukacyjne ścieżki ziołowe. Fundacja PZU w 2017 roku dofinansowała projekt, dzięki któremu uruchomiono młyn napędzany kołem poruszanym za pomocą wody oraz wybudowano piec kuchenny z komorą przeznaczoną do wypieku domowego chleba. Za sprawą realizacji tego przedsięwzięcia co jakiś czas wokół skansenu unosi się zapach świeżo upieczonego chleba…

Przełomem w dotychczasowej działalności muzeum okazał się być udział w projekcie „SKANSENOVA – systemowa opieka nad dziedzictwem w małopolskich muzeach na wolnym powietrzu”, na który przeznaczono w sumie ponad 13,6 mln złotych, z czego środki dla sidzińskiego skansenu to niemal 300 tysięcy złotych. Podczas prac konserwacyjnych związanych z projektem 104 zabytkowe obiekty z terenu małopolski odzyskały nowy blask i zostały zabezpieczone przed nieuchronnym działaniem czasu i sił przyrody, ale też powstały w nich nowe wystawy i sale edukacyjne dla najmłodszych. Trwający od początku 2016 roku projekt realizowany w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowiska na lata 2014-2020 współfinansowany był przez poszczególnych partnerów, a jego celem było zabezpieczenie, konserwacja i ochrona obiektów drewnianych w małopolskich skansenach. SKANSENOVA to znaczące przedsięwzięcie, w którym brały udział muzea skansenowskie takie jak: Muzeum Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej, Muzeum Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie, Muzeum Zagroda Felicji Curyłowej w Zalipiu, Muzeum Dwór w Dołędze, Sądecki Park Etnograficzny w Nowym Sączu, Skansen Wsi Pogórzańskiej w Szymbarku, Zagroda Maziarska w Łosiu, Muzeum Regionalne w Dobczycach oraz Skansen w Sidzinie-Muzeum Kultury Ludowej, występujący jako jeden z partnerów – najmniejszy lecz w niczym nieustępujący innym, wręcz urzekający kameralnością i pięknem (o czym świadczą wpisy w księdze pamiątkowej skansenu złożone podczas objazdu małopolskich muzealników).

Udział sidzińskiego muzeum w projekcie miał na celu wymianę dachów, zabezpieczenie i konserwację ścian obiektów muzealnych, założenie monitoringu wizyjnego oraz systemów zabezpieczających zbiory, ale też innowacyjne ożywienie przestrzeni, które polegało na wprowadzeniu stałych elementów multimedialnych, jako wzbogacenie wystaw, wkomponowanych tak, by nie zaburzały i nie ingerowały zbytnio w naturalną przestrzeń skansenu. Dzięki temu w jednym z domostw można zapoznać się z magicznym i zdrowotnym znaczeniem ziół i roślin, których moc znana jest od wieków, a wiedza na temat ich zastosowania przekazywana jest z pokolenia na pokolenie. W innym obiekcie, dzięki informacjom zawartym w elementach multimedialnej wystawy można posłuchać legend lub zapoznać się udokumentowaną historią miejscowości umieszczoną na osi czasu. Jest także gra multimedialna dla najmłodszych zwiedzających oraz sentymentalny film traktujący o procesie powstawania i obróbce lnu – to zaklęty na elektronicznym nośniku nostalgiczny, zaginiony świat.

Skansen to nie relikt przeszłości symbolizujący zacofanie, a swoista podróż w czasie, dzięki której poznajemy życie niezwykłych ludzi – naszych przodków, którym do egzystencji wystarczało to, co dawała przyroda. To ona wyznaczała rytm ich życia, podczas gdy sami potrafili wykorzystać i dokładnie zagospodarować każdą chwilę dnia bez użycia zdobyczy techniki jakimi dziś dysponujemy. Skansen opowiada historię ludzi, dla których słowo raz wypowiedziane było wiążące, szacunek dla wiary czy drugiego człowieka najzwyczajniej naturalny, a honor był wartością absolutnie bezwzględną. Tak samo jak miłość do ziemi, Matki- żywicielki.

Serdecznie zapraszamy w gościnne progi Skansenu w Sidzinie-Muzeum Kultury Ludowej wszystkich zainteresowanych obiektami i zbiorami zgromadzonymi w muzeum. Idąc tylko i wyłącznie z przewodnikiem będziecie państwo mogli poznać codzienne życie dawnych pokoleń, doświadczyć historii ludzi i dziejów naszych terenów. Dla wielu zwiedzających jest to także powrót do krainy dzieciństwa ożywiający wiele wspomnień.

W ofercie dla szkolnych grup zorganizowanych oprócz zwiedzana skansen stwarza możliwości odbycia zajęć warsztatowych i spotkań. Są to:

pieczenie placków na blasze – tradycyjne, proste placki przygotowywane i pieczone przez uczestników na blasze pieca kuchennego,
malowanie na szkle – sztuka malowania farbami na szkle; obraz wykonany przez uczestnika przechodzi na jego własność,
tworzenie mieszanek ziołowych – własnoręczne stworzenie zgodnie z recepturą mieszanki ziołowej na poszczególne rodzaje kłopotów ze zdrowiem (uspokajająca, na trawienie, itp.),
pieczenie chleba – uczestnicy biorą udział w procesie wyrabiania ciasta oraz pieczenia go w piecu chlebowym,
możliwość rozpalenia grilla

Wszystkie warsztaty odbywają się dla grup o liczebności od 15 do 20 osób, a prowadzone są pod okiem instruktorów.

W sezonie letnim na terenie skansenu odbywają się kameralne imprezy plenerowe -„Czar smaków i czasów minionych” oraz „ Między dawnymi a nowymi czasy”, podczas których można skosztować starodawnych tradycyjnych potraw, podziwiać dawne zajęcia odtwarzane przez rzemieślników i aktorów, posłuchać śpiewu i muzyki folk. W miesiącu pamięci narodowej, jakim jest wrzesień, organizowane są także imprezy historyczne.

Skansen jest otwarty dla zwiedzających przez cały rok. W sezonie letnim od początku maja do końca października w godzinach :

Od wtorku do piątku: od 9:00 do 17:00

Sobota: od 10:00 do 18:00

Niedziela: od 14 do 18:00

Poza sezonem w okresie listopad-kwiecień muzeum przyjmuje odwiedzających w godzinach od 9:00 do 15:00, po wcześniejszej rezerwacji telefonicznej lub mailowej.

Zapraszamy do kontaktu, szczegóły www.skansen.bystra-sidzina.net, tel. 501597208, email: skansensidzina@interia.pl

W swojej działalności gmina dba o stworzenie optymalnych warunków zamieszkania i utrzymanie dotychczasowego tempa rozwoju gospodarczego. Od początku jej istnienia głównym celem jest zrównoważony, społecznie akceptowany, dynamiczny rozwój z wykorzystaniem istniejącego potencjału ludzkiego i gospodarczego z uwzględnieniem zasad ochrony środowiska.