Jabłonka – Stowarzyszenie Gmin Babiogórskich

Stowarzyszenie Gmin Babiogórskich

Gmina Jabłonka

- powierzchnia gminy - 212 km2
- ludność - 18 721 osób (stan na dzień 31.12.2020)
- Gmina Jabłonka – wsie: Chyżne, Jabłonka, Lipnica Mała, Orawka, Podwilk, Zubrzyca Dolna, Zubrzyca Górna

Większość miejscowości wchodzących w skład obecnej gminy Jabłonka powstało w XVI-XVII w., w trakcie akcji kolonizacyjnej górnej Orawy, choć najstarsza wzmianka o samej Jabłonce pochodzi z 1368 r., kiedy znajdowała się na jej terenie polska komora celna na granicy z Węgrami. Przez kolejne stulecia tereny te wchodziły w skład Królestwa Węgier, będąc częścią komitatu Orawa (Árva) w tzw. Górnych Węgrzech, jak nazywano w przeszłości obszary obecnej Słowacji. Po zakończeniu I wojny światowej decyzją Rady Ambasadorów z 20 lipca 1920 r. teren ten został włączony do Polski i krótko potem wszedł w skład utworzonego w grudniu 1920 r. powiatu spisko-orawskiego w granicach województwa krakowskiego. W 1925 r. powiat spisko-orawski został zlikwidowany, a miejscowości wchodzące w jego skład przyłączono do powiatu nowotarskiego. W okresie II wojny światowej teren obecnej gminy Jabłonka znalazł się w granicach uzależnionej od III Rzeszy Republiki Słowackiej. W 1945 r. ziemie te powróciły do Polski, wchodząc ponownie w skład powiatu nowotarskiego w województwie krakowskim (w l. 1945-1975) i małopolskim (od 1999 r. do dzisiaj).

Jabłonka jest największym ośrodkiem gospodarczo-administracyjnym polskiej Orawy. Przygraniczne położenie i układ komunikacyjny od wieków sprzyjają rozwijającemu się tu handlowi oraz drobnej wytwórczości. W ostatnich latach gmina umiejętnie wykorzystuje również inne możliwości płynące ze swojego usytuowania przy granicy polsko-słowackiej i realizuje duże, infrastrukturalne projekty transgraniczne ze środków UE. Do gminy Jabłonka należy siedem wsi: Chyżne, Jabłonka, Lipnica Mała, Orawka, Podwilk, Zubrzyca Dolna i Zubrzyca Górna

Ważne inwestycje w Gminie Jabłonka w latach 1990-2020

Budowa hali sportowej w Jabłonce, która usytuowana jest przy Szkole Podstawowej nr 1 w Jabłonce
Budowa sali gimnastycznej w latach 1997-2003, która usytuowana jest przy Szkole Podstawowej w Chyżnem
Budowa sali gimnastycznej przy Szkole Podstawowej w Lipnicy Małej
Gruntowny remont boiska sportowego w Jabłonce poprzez wymianę nawierzchni oraz montaż sprzętu sportowego do piłki ręcznej oraz koszykówki
Budowa Orawskiego Centrum Zdrowia w Jabłonce
Budowa Orawskiego Centrum Kultury oddanego do użytku w 2011 roku z salą widowiskowa na 345 osób
Budowa czterech wielofunkcyjnych boisk sportowych powstałych w ramach projektu „Orlik 2012”
w miejscowościach Jabłonka, Podwilk, Zubrzyca Górna oraz Lipnica Mała
Budowa wielofunkcyjnego boiska sportowego w miejscowości Zubrzyca Górna – Zimna Dziura oddanego do użytku w 2013 roku
Budowa boiska sportowego w miejscowości Jabłonka – Bory oddanego do użytku w 2014 roku
Budowa wielofunkcyjnego boiska sportowego w Chyżnem oddanego do użytku w 2016 roku
Budowa wielofunkcyjnych boisk sportowych w Zubrzycy Dolnej oraz Orawce, które zostały oddane do użytku w 2018 roku
Budowa nowoczesnego miasteczka rowerowego w Jabłonce oddanego do użytku w 2017 roku
Budowa kompleksowo wyposażonych siłowni zewnętrznych w Jabłonce, Zubrzycy Dolnej, Chyżnem, Lipnicy Małej, Orawce, Zubrzycy Górnej oddanych do użytku w 2018 roku
Budowa kanalizacji sanitarnej w aglomeracji Jabłonka wraz z rozbudową oczyszczalni ścieków,
w 2019 roku zakończono realizację projektu
Budowa mostu do Sołtystwa wraz z drogą dojazdową w miejscowości Orawka w roku 2020
Budowa chodnika na ulicy Podhalańskiej w roku 2020
Rozbudowa budynku Szkoły Podstawowej nr 1 w Zubrzycy Górnej, wybudowano salę gimnastyczną i zaplecze sanitarne

Sport w Gminie Jabłonka

Gmina Jabłonka dysponuje nowoczesną infrastrukturą sportowo – rekreacyjną, która sprzyja krzewieniu kultury fizycznej. W każdej gminnej miejscowości znajdują się nowoczesne wielofunkcyjne boiska sportowe, zaś w Jabłonce również stadion sportowy wraz z zapleczem socjalnym.

Oprócz tego na terenie Gminy Jabłonka działają kluby sportowe reprezentujące różne dyscypliny.

Niedźwiedzie Orawy to bardzo utytułowany zarówno na arenie krajowej jak i międzynarodowej klub sportowy zrzeszający zawodników uprawiających armwrestling. Reprezentanci klubu od lat zajmują medalowe pozycję na najważniejszych zawodach. Podczas Mistrzostw Świata federacji IFA w roku 2019 Piotr Harkabuzik wywalczył złoty medal. Łącznie zawodnicy Niedźwiedzi zdobyli aż 18 medali. Podczas XXI Mistrzostw Polski w Gniewie klub zdominował rywalizację i wywalczył aż 93 medale, w tym 46 złotych broniąc tytuł najsilniejszego klubu w klasyfikacji generalnej oraz juniorskiej, a w kategorii senior i master kończąc na 2 miejscu.
W 1995 roku powstał klub piłkarski LKS Orawa Jabłonka. Największym sukcesem zespołu jest zdobycie Pucharu Polski na szczeblu Podhalańskiego Podokręgu Piłki Nożnej w sezonie 2008/2009 Oprócz tego zespół wielokrotnie sięgnął po mistrzostwo A – klasy oraz występował w lidze okręgowej. Obecnie do klubu należy ponad 100 zawodników w różnych kategoriach wiekowych biorących udział w rozgrywkach organizowanych przez PPPN.
UKS Podwilk został założony w 1998 roku i od tego czasu regularnie bierze udział w zawodach kolarstwa górskiego. W 2008 roku klub wywalczył 7 miejsce w sztafecie drużynowej podczas Mistrzostw Polski MTB. W klasyfikacji indywidualnej Sabina Zamroźniak wywalczyła tytuł wicemistrzyni Polski w kat. młodziczka, natomiast Karolina Rychlik tytuł wicemistrzyni Polski w kat. juniorka młodsza. W roku 2020 zawodniczka UKS Podwilk Natalia Piekarczyk wywalczyła trzecie miejsce podczas Mistrzostw Małopolski. Klub wraz z Wójtem Gminy Jabłonka współorganizuje Puchar Szlaku Solnego, który odbywa się w Orawce.
TSR Orawa zrzesza zawodników uprawiających piłkę ręczną oraz judo. Klub aktywnie zaangażowany jest w organizacje Memoriału Pamięci Nauczycieli Wychowania Fizycznego. Bierze udział w turniejach zarówno na szczeblu krajowym jak i zagranicznym. Podczas międzynarodowego turnieju Hummel 4 Sport Cup w Preszowie na Słowacji szczypiorniści wywalczyli 4 miejsce w kategorii U13 .W sezonie 2019/2020 piłkarze ręczni TSR Orawa zajęli drugie miejsce w rozgrywkach Małopolskiej Ligi Chłopców.

Ponadto Gmina Jabłonka wspiera finansowo kluby sportowe działające na jej terenie, które otrzymują dotację w ramach otwartych konkursów ofert na realizację zadań w zakresie kultury fizycznej i sportu ogłaszanych przez Wójta Gminy. Rozbudowa bazy sportowej oraz wykwalifikowana kadra sprawiają, że sportowcy z Gminy Jabłonka coraz częściej sięgają po medale na zawodach wojewódzkich czy krajowych. Oprócz tego w naszej gminie organizowane są liczne wydarzenia sportowe o Puchar Wójta Gminy Jabłonka jak m.in. Orawska Liga Piłki Siatkowej, Puchar Szlaku Solnego w kolarstwie MTB, Biegi Przełajowe, Deichmann Minimistrzostwa.

Orawskie Centrum Kultury w Jabłonce

Orawskie Centrum Kultury w Jabłonce to samorządowa instytucja kultury, poprzez którą w Gminie Jabłonka organizowana jest działalność kulturalna. Do najważniejszych zadań Instytucji należy organizowanie licznych wydarzeń kulturalnych, dbanie o ochronę oraz promocję bogactwa kulturowego regionu, promowanie amatorskich ruchów artystycznych i twórczości ludowej, organizowanie warsztatów regionalnych, a także współpraca kulturalna z ośrodkami krajowymi i zagranicznymi. Dzięki oddanej do użytku w 2011 nowoczesnej siedzibie Orawskiego Centrum Kultury z salą widowiskową na 345 osób odbywa się wiele ważnych gminnych oraz państwowych uroczystości, gdzie zaproszeni goście mają okazję podziwiać program artystyczny lokalnych twórców. Oprócz tego Orawskie Centrum Kultury w Jabłonce w ramach działalności wydawniczej publikuje wiele pozycji szczegółowo omawiających historię oraz tradycję Górnej Orawy.

Orawska Biblioteka Publiczna w Jabłonce

Do najważniejszych zadań Instytucji należy gromadzenie, opracowanie, przechowywanie i ochrona materiałów bibliotecznych, bezpłatne udostępnianie, prowadzenie działalności informacyjno-dokumentacyjnej dotyczącej środowiska, w którym biblioteka działa, stała współpraca z bibliotekami, miejscowymi szkołami oraz instytucjami kultury, a także pomoc w organizowaniu imprez kulturalnych Orawskiego Centrum Kultury, upowszechnianie czytelnictwa poprzez organizację wystaw czy konkursów. Orawska Biblioteka w Jabłonce posiada filię w Chyżnem, Lipnicy Małej, Podwilku, Zubrzycy Górnej oraz Zubrzycy Dolnej. W bibliotece organizowane są konkursy jak np. „Orawska Czytanka”, konkurs literacki im. Piotra Borowego oraz Konkurs Recytatorów i Gawędziarzy im. A. Skupnia- Florka oraz Narodowe Czytanie. Orawska Biblioteka Publiczna to również miejsce spotkań autorskich dla dzieci i młodzieży, promocji książek, wykładów, ferii dla dzieci czy kursów komputerowych dla seniorów.

Ochrona zdrowia oraz bezpieczeństwo

Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Gminie Jabłonka zajmuje się udzielaniem świadczeń zdrowotnych obejmujących takie obszary usług medycznych jak podstawowa opieka zdrowotna, medycyna szkolna, diagnostyka laboratoryjna i obrazowa. W nowoczesnym budynku Orawskiego Centrum Zdrowia w Jabłonce odbywają się szczepienia przeciw Covid 19 przeprowadzane przez wykwalifikowany personel medyczny.

Niezwykle ważną rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa dla mieszkańców odgrywają gminne jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych. Doświadczeni strażacy maja do dyspozycji nowoczesny sprzęt, w tym spełniający najwyższe standardy samochody ratowniczo – gaśnicze , który przyczynia się do zwiększania bezpieczeństwa podczas akcji i pozwala na skuteczniejsze udzielanie pomocy. Sprzęt ten jest regularnie poddawany konserwacji, modernizowany oraz wymieniany. W roku 2020 Gmina Jabłonka zakupiła nowoczesny samochód ratowniczo – gaśniczy o łącznej wartości 861 tysięcy złotych, a także wyremontowała garaż dwustanowiskowy miejscowej jednostki OSP.

Dodatkowo Gmina Jabłonka zrealizowała i nadal realizuje wiele projektów mających na celu poprawę stanu środowiska przyrodniczego, co również pozytywnie wpływa na zdrowie mieszkańców. Do tego typu zadań należy między innymi projekt pn. „Demontaż, pakowanie, transport i bezpieczne składowanie materiałów zawierających azbest z terenu Gminy Jabłonka” w latach 2020-2021 zaplanowano wywóz 1400 ton niebezpiecznych materiałów zawierających azbest.